Witamina A, która nazywana jest również retinolem, beta-karotenem czy prowitaminą A, jest związkiem występującym w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Jest to jedna z najwcześniej odkrytych witamin. Skutki niedoboru witaminy A określane były wtedy nazwą kurza ślepota albo ślepota zmierzchowa. W organizmie człowieka odgrywa wiele ważnych ról, dlatego musimy pamiętać o tym, aby dostarczać ją wraz ze zdrową dietą.
Jak działa witamina A?
Jest niezbędnym składnikiem w wielu procesach. Działa już na poziomie komórkowym, dlatego musimy dbać o jej odpowiednia ilość. Bierze udział w syntezie białek i w przemianach lipidowych i odpowiada za prawidłową pracę zmysłu wzroku, zdrowe kości i zęby, skórę i odporność. Razem z witaminami D, E i K zalicza się do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, dlatego odkłada się w tkance tłuszczowej. Wobec tego dość rzadko dochodzi do jej niedoborów, ale mogą one pojawić się przy niezbilansowanej diecie.
Główny skutek niedoboru witaminy A to zaburzenia widzenia – są one charakterystycznym objawem niedoboru. Dochodzi wtedy do opóźnionej akomodacji oka do widzenia w ciemnościach. Także symptomy to łamliwe i kruche paznokcie, suche włosy i szorstka skóra, wysypki na skórze, zmęczenie, większa podatność na infekcje.
Właściwości witaminy A:
-
metabolizm hormonów steroidowych oraz białek
-
wspomaga tworzenie rodopsyny – substancji, dzięki której możemy dobrze widzieć także po zmierzchu
-
wspomaga naturalną odporność organizmu
-
uczestniczy w tworzeniu się szkliwa nazębnego i kości
-
utrzymuje dobrą kondycję skóry, włosów i paznokci
-
posiada właściwości antynowotworowe, w przypadkach nowotworów jelita grubego, płuc, piersi i stercza
Sposób użycia witaminy A
Witaminę A znajdziemy zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. W produktach odzwierzęcych ma ona postać retinolu i pochodnych, z kolei w roślinnych ma postać karotenoidów (prowitaminy A). Najwięcej witaminy A znajduje się w marchwi, podrobach, jajach, papryce czerwonej, maśle, serach dojrzewających, liściach pietruszki, szpinaku.
U osób dorosłych dzienne zalecane spożycie witaminy A to 700-900 mcg. Możemy ją również suplementować.
