Batony białkowe ze świerszczy – już oficjalnie legalne w UE

Przekąski białkowe na bazie świerszczy czy larw owadów nie są już nowością – jednak dopiero od tygodnia cieszą się uregulowanym statusem na terenie Unii Europejskiej, bo od 1. stycznia 2018r. owady oraz ich części mogą być oficjalnie sprzedawane jako żywność w sklepach spożywczych m.in. w Polsce – trafiły na listę tak zwanej  'nowej żywności’, co oznacza, że maja status taki jak np. nasiona chia. Paradoksalnie więc obecnie legalne są batony z mielonych świerszczy – ale np. liście stewii wciąż nie doczekały się unijnej akceptacji.

Czy owady to jedzenie?

Odpowiedź na to pytanie do niedawna wcale nie była oczywista (zresztą, dla wielu osób pewnie cały czas tak jest!). Wprowadzenie przepisów regulujących status owadów na rynku żywności było niezbędne, bo do tej pory pytanie o możliwość ich sprzedaży budziło wiele wątpliwości – część specjalistów uważała owady za żywność taką samą jak każda inna i argumentowali, że owady należy zaliczać do kategorii zwierząt gospodarskich takich jak świnie czy kury. Przeciwnicy tego stanowiska nie akceptują sprzedaży owadów jako żywności w żadnej postaci, zaś pomiędzy nimi usytuowali się zwolennicy złotego środka popierający możliwość sprzedaży owadów jako tzw. „nowej żywności” pod warunkiem uzyskania specjalnego zezwolenia wydawanego przez Komisję Europejską – i właśnie to ostatnie rozwiązanie weszło w życie 1. stycznia 2018 r.

Część krajów, nie czekając na rozwiązania wspólnotowe, już jakiś czas temu uregulowała prawnie możliwość produkcji żywności na bazie owadów – dostęp do takich produktów mieli już konsumenci Wielkiej Brytanii, Francji i Holandii, gdzie bez większego problemu można kupić przekąski z szarańczy, owadów mącznika, mąki świerszczowej czy larw drewnojada – sycąca, bogate w białko i podobno pyszne produkty mają postać batonów, burgerów, szejków, a nawet czekolady.

Podczas gdy kraje zachodniej UE luzowały przepisy zezwalając na sprzedaż żywności z owadów, polscy urzędnicy podejrzliwie przyglądali się tematowi – np. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łodzi zgłosiła do prokuratury podejrzenie popełnienia przestępstwa przez przedsiębiorcę zajmującego się sprzedażą batonów i płatków śniadaniowych zawierających sproszkowane owady argumentując, że przepisy nie zezwalają na sprzedaż produktów z owadów. Łódzki biznes pomimo tych początkowych trudności jednak nie tylko nie upadł, ale z powodzeniem zebrał na swój rozwój pieniądze na platformie Kickstarter, znajdując poparcie wśród zainteresowanych potencjalnych klientów nie tylko w Polsce, ale nawet w Australii – tak powstał projekt Ronzo, jeden z pierwszych startupów oferujących świerszczowe batony białkowe branży fitness – do dziś na całym świecie jest już 25 firm oferujących przekąski białkowe z owadów, a analitycy rynku przewidują, że wartość tego rynku w ciągu 5 lat przekroczy miliard USD.

Jakie zalety ma jedzenie owadów?

Do odpowiedzi na pytanie o sens jedzenia owadów można podejść od dwóch stron – z jednej strony stoją urzędnicy m.in. ONZ, którzy szukają sposobów na walkę ze światowym głodem i zanieczyszczeniami, zmiana naszych upodobań jedzeniowych polegająca na jak najdalej idącej rezygnacji z mięsa w diecie ma sprzyjać walce z niedoborem żywności, degradacją środowiska i rosnącej nadwadze wysoko rozwiniętych społeczeństw.

Jak pisze założyciel Ronzo.pl

Walczymy o to, aby uświadamiać społeczeństwo, że owady są świetnym, w pełni naturalnym i sprzyjającym ochronie naszego środowiska substytutem białka dla sztucznych suplementów. (…) jedzenie owadów może być żywnością przyszło racji rosnącej populacji i malejących zasobów ziemi. Chcemy promować i edukować ludzi na temat możliwości odżywczych jakie dają świerszcze oraz długofalowego myślenia o ochronie naszego klimatu.

W porównaniu do wyprodukowania 1kg mąki świerszczowej wyprodukowanie 1kg białka zwierzęcego zużywa 2500 razy więcej wody w przypadku mięsa wołowego, 800 razy więcej w przypadku mięsa wieprzowego i prawie 600 razy więcej w przypadku kurczaka – przy gasnących zasobach wody pitnej takie argumenty trudno ignorować.

Świerszcze jako źródło białka?

Przejdźmy do meritum, czyli wartości odżywczych świerszczy, najpopularniejszych jak dotąd owadów. Jeśli odsunąć na bok uprzedzenia i ocenić sucho profil makro świerszczy, faktycznie nie sposób ich nie docenić – prawie 70% białka i ani grama (ZERO) węglowodanów – takimi parametrami nie mogą się pochwalić nawet najlepsze izolaty białkowe.

Wartości odżywcze świerszczy

Jednocześnie 100g świerszczy pokrywa 1/3 dziennego zapotrzebowania na żelazo, 1/4 dziennego zapotrzebowania na wapń, 120% dziennego zapotrzebowania na witaminę B12 i 200% na witaminę B2.

Mąka z mielonych świerszczy (ang. cricket flour), znana także jako odżywka białkowa ze świerszczy (ang. cricket protein powder) ma 3 razy więcej białka niż polędwica i dwa razy więcej niż pierś z kurczaka!  Mączka świerszczowa powstaje poprzez mielenie suszonych lub prażonych na sucho świerszczy domowych. Jednym z wyzwań, jakie stawia stosowanie mączki świerszczowej, jest charakterystyczny zapach świerszczy – udaje się go jednak zneutralizować poprzez dodatek innych składników, takich jak bakalie, kakao, suszone owoce czy wanilia, a są nawet tacy, którzy naturalny smak świerszczy określają jako 'przyjemnie orzechowy’- w badaniach przeprowadzonych na nieświadomych testerach wykazano, że produkty na bazie świerszczy nie różnią się od podobnych produktów z bardziej tradycyjnych składników – badani, gdy już dowiedzieli się, co zjedli, zgodnie przyznali, że smak świerszczy w batonach białkowych z ich dodatkiem był zupełnie niewyczuwalny.

Pozostaje życzyć nam wszystkim odwagi & smacznego!