Stewia zwiększa przyswajalność białka – jak to wpływa na wybór najlepszej odżywki białkowej?

Producenci prześcigają się w produkowaniu suplementów białkowych o coraz wyższej zawartości białka, tymczasem krytycy tej tendencji wskazują, że ważna jest nie tyle całkowita ilość białka, co czynniki wpływające na to, ile z dostarczonego białka zostanie przez organizm faktycznie zutylizowane na budowę lub odbudowę mięśni. Stąd rozważania na temat tego ile jeść białka, by nie stracić mięśni, jak rozdzielić całkowitą dobową podaż białka pomiędzy posiłki, ile wynosi maksymalna ilość białka, jaką możemy jednorazowo przyswoić czy wskazówki co do tego z czym łączyć, a z czym nie łączyć białka w diecie aby zmaksymalizować potencjalne korzyści płynące z jego spożycia.

W opublikowanym niedawno w Nutrition & Metabolism artykule* poświęcono uwagę wpływie zastosowanych w odżywce białkowej słodzików na skuteczność jej przyswajalności mierzoną całkowitą objętością treningu, szczególną uwagę poświęcając stewi – badanie przeprowadzono na szczurach można jednak odnosić jego wyniki także do ludzi.

Odżywki białkowe i słodziki

Wiele osób gubi się w mnogości odżywek białkowych, a nakręcana przez producentów spirala nie ułatwia wyboru. Koncentrat, izolat, czy hydrolizat? Filtrowany, ultrafiltowany, a może mikronizowany? Na zimno? Bez GMO, grass-fed, czy bez rBST? O różnicach pomiędzy nimi można napisać nie tylko osobny artykuł, ale wręcz opasłe opracowanie, ale pomińmy te wszystkie kwestie i to, czy dla przeciętnego zjadacza chleba odżywki są naprawdę istotne, i skupmy się na słodzikach.

Wiele wątpliwości, obiektywnie rzecz biorąc nieuzasadnionych, budzą stosowane często w odżywkach słodziki syntetyczne, takie jak sukraloza czy acesulfam potasowy, z obawy przed ich szkodliwością wiele osób chętnie sięga po odżywki białkowe słodzone stewią, uważaną za słodzik naturalny i bezpieczny, choć, o ironio, w rzeczywistości jest to obecnie jeden z najbardziej przetworzonych słodzików na rynku.

Aby z zielonych listków stewi rosnących na wzgórzach Andów uzyskać śnieżnobiałe glikozydy stewiolowe, liście poddawane są w laboratoriach 17 odrębnym procesom chemicznym, co czyni z kojarzonej z naturą i z oznaczanej zielonym listkiem stewi produkt równie wysoko przetworzony co przysłowiowy burger.

Badania przeprowadzone na szczurach wykazały, że dodatek stewi do odżywek białkowych ma wpływ na wzrost biogenezy mitochondrialnej przekładając się korzystnie na wzrost masy mięśniowej i spadek masy tłuszczowej – zdecydowanie za wcześnie, by się ekscytować, bo mowa o zaledwie jednym badaniu i to przeprowadzonym na gryzoniach, a nie na ludziach, jednakże jest pewne prawdopodobieństwo, że wybierając odżywkę białkową ze stewią mamy szansę na zwiększenie przyswajalności zawartego w niej białka.

Niestety na chwilę obecną nie są znane do końca mechanizmy, które miałby wywoływać taki efekt, a wśród bio-aktywnych związków zawartych w stewi są takie o działaniu antymikrobiologicznym, przeciwutleniacze, substancje zapobiegające cukrzycy, przeciwrakowe, obniżające ciśnienie tętnicze i o działaniu przeciwzapalnym – czy któryś z nich równocześnie odpowiada za zwiększenie przyswajalności białka, czy dzieje się to za sprawą nieodkrytego dotąd związku – tego jeszcze nie wiadomo.

Metodologia badania

Badane samce szczurów zostały podzielone na 4 grupy:

• prowadzące siedzący tryb życia
• trenujące
• trenujące i otrzymujące białko serwatkowe
• trenujące i otrzymujące białko serwatkowe słodzone glikozydami stewiolowymi

Szczurzy trening oporowy polegał na wspinaniu się po drabince przez 5 dni w tygodniu przez cały ośmiotygodniowy okres roztrenowania, przy czym jedna seria składała się z pokonania 4 stopni z obciążeniem odpowiednio 50%, 75%,90% i 100% maksymalnego obciążenia dobranego dla każdego z badanych szczurów względem jego osobniczych możliwości maksymalnych.

Po zakończeniu okresu treningowego zbadano tkanki szczurów wykazując, że szczury, które suplementowały białko słodzone stewią wykazały znacząco wyższe zwiększenie maksymalnych możliwości treningowych w porównaniu do szczurów otrzymujących niesłodzone białko, a wzrostowi siły towarzyszył rozrost tkanek mięśnia brzuchatego łydki; dodatkowo u szczurów przyjmujących stewię stwierdzono znaczny spadek średnicy adypocytów pozaotrzewnowych i wzrost masy brązowej tkanki tłuszczowej.

W świetle powyższych badań wydaje się, że warto wybierać odżywki białkowe słodzone stewią, konieczne są jednak dalsze wnikliwe badania w kierunku wpływu stewii na wzrost siły i masy mięśni i poprawę ich funkcjonowania na poziomie mitochondrialnym, zaobserwowane wstępnie efekty mogą dawać nadzieję na leczenie pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak otyłość czy cukrzyca typu 2.

* Materiał źródłowy: Whey protein sweetened with Stevia rebaudiana Bertoni (Bert.) increases mitochondrial biogenesis markers in the skeletal muscle of resistance-trained rats, Yago Carvalho Lima & inni, https://nutritionandmetabolism.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12986-019-0391-2?