Dieta detox – oczyść ciało i schudnij?

0
Dieta detox – oczyść ciało i schudnij?
0.00 avg. rating (0% score) - 0 votes

Diety eliminacyjne, dietetyczny detoks czyli odtruj organizm i pij soki – czy to działa?

Nowy rok – nowa ty. Wiosna za pasem. Bierzesz się za siebie, od dziś będzie inaczej, klamka zapadła: detoks!

Byłoby wspaniale, gdyby mieszanina jarmużu, kiełków, żywicy, łez jednorożca i wszystkiego innego co zachwala promienna Gwyneth Paltrow mogło uczynić cię zdrową i piękną. Niestety detoksowe soki po 15PLN za butelkę to przede wszystkim cukier i woda. Po drugie – nie działają. Detoks nie jest kluczem do piękna, dobrego samopoczucie ani utraty wagi niezależnie od tego jak bardzo na zimno są tłoczone soki, jak bardzo są organiczne i jak bardzo drenują twój portfel.

Diety odtruwające zwane często detoksem, dietetycznym detoksem albo dietą sokową, bo często polegają na żywieniu się wyłącznie sokami warzywno-owocowymi, mają na celu intensywne usuwanie toksyn z organizmu prowadzące do szybkiej utraty wagi, ogólnego oczyszczenia organizmu i doprowadzenie organizmu do mistycznej równowagi. Pomimo, że blogi osób cieszących się niejakim autorytetem w dziedzinie żywienia i fitnessu pełne są peanów na temat dobroczynnego działania detoksu a jak grzyby po deszczu wyrastają cateringi dietetyczne oferujące codzienny dowóz odtruwających organizm soków – mało kto powołuje się na badania naukowe, które potwierdzałyby skuteczność diet odtruwających.

Przeprowadzono zaledwie kilka badań, z których wynikałoby, że reklamowane diety odtruwające zwiększają proces detoksyfikacji wątroby i eliminacji trwałych zanieczyszczeń organicznych z organizmu, ale wszystkim tym badaniom można zarzuć wadliwą metodologię i niezgodną z zasadami sztuki, zbyt małą grupę badanych. Trzeba przyznać, że istnieją wstępne, poprawnie udokumentowane naukowo dowody na to, że niektóre rodzaje produktów takie jak kolendra, jadalne wodorosty nori czy olestra [1] [2] mają pewne właściwości detoksykacyjne, ale jak dotąd badania te były przeprowadzane tylko na zwierzętach, nie ma badań potwierdzających ich skuteczność u ludzi. W jaki sposób wyciskany na zimno sok z organicznych jabłek i bio-jarmużu miałby odtruwać organizm – nie wiadomo.

Pewne właściwości odtruwające wykazuje brokuł, niekwestionowany superfood-król zdrowych odtruwających sałatek; i faktycznie brokuł wspomaga pracę wątroby, ale nie ze względu na woje tajemnicze superfoodowe właściwości, ale dlatego, że podobnie jak inne kapustne, kiełki czy gorczyca zawiera cyjanek; zjadanie mikroskopijnej ilości trucizny jaką jest cyjanek działa podobnie jak umiarkowana ilość alkoholu tj, pobudza wątrobę do wydzielania enzymów, które ułatwiają eliminację i trawienie innych substancji.

Biorąc pod uwagę rosnącą popularność detoksu i brak medycznych dowodów na jego skuteczność, na szczególną uwagę zasługują badania przeprowadzone w 2015 r. przez Alice Victoria Klein z Uniwersytetu Sydney i Hosen Kiat z Cardiac Health Institute [3] na zlecenie The British Dietetic Association Ltd. Podsumowanie badań nie pozostawia cienia wątpliwości:

Na dzień dzisiejszy nie ma żadnych przekonywających dowód potwierdzających skuteczność diet odtruwających dla odchudzania lub procesu eliminacji toksyn z organizmu.

Biorąc pod uwagę jak gigantyczne pieniądze wyciąga detoksowa machina z kieszeni konsumentów swoimi niczym nie popartymi twierdzeniami i zagrożenia jakie pociąga za sobą leczenie detoksem poważnych schorzeń, społeczność lekarska jak i organizacje nadzorujące rynki powinny prowadzić zakrojone na szeroką skalę akcje uświadamiające bezpodstawność głoszonych tez na temat rzekomej skuteczności detoksu, nieuchronne wydaje się wprowadzenie ustawodawstwa regulującego w tym zakresie oświadczenie zdrowotne i żywieniowe.

Odtruwający smoothie, szampon na detoks włosów – co na to nauka?

Przekaz reklamowy promujący diety i soki odtruwające organizm kręci się wokół słowa 'toksyny’ – trujących substancji, które wdychamy i wchłaniamy z pokarmem – nie jest jednak jasne czym te toksyny miałyby być – gdyby podawano nazwy konkretnych związków chemicznych, można by zmierzyć ich poziom przed i po kuracji by zbadać jej efektywność. W 2009 r. grupa badaczy skupiona wokół brytyjskiej organizacji charytatywnej Sense about Science skontaktowała się z producentami 15 popularnych produktów sprzedawanych w brytyjskich marketach i aptekach a reklamowanych przez pryzmat właściwości detoksyfikujących; gama produktów obejmowała zróżnicowane pozycje, od zwykłych suplementów diety, przez koktajle, aż po szampony – producentów poproszono o dowody na poparcie odtruwającego działania. Żaden z producentów nie przedstawił dowodów, ba, żaden z nich nie był w stanie odpowiedzieć na pytanie czym są toksyny, które usuwa jego produkt! Mimo to możesz kupić odtruwające tabletki, usuwające toksyny herbatki, oczyszczające maseczki, szampony i żele pod prysznic a nawet detoksyfikujące suszarki do włosów. Oczywiście możesz przejść na siedmiodniową dietę sokową i z całą pewnością stracisz kilka kilogramów – ale to nie ma nic wspólnego z toksynami; po prostu będziesz się przez tydzień głodzić.

Potem jest jeszcze lepiej – można sobie zafundować irygację okrężnicy. Jej zwolennicy twierdzą, że złośliwe pokłady kału odkładają się złogami w dolnych odcinkach układu pokarmowego tworząc toksynowe bagna – za niewielką opłatą rach-ciach wypłuczą z ciebie wszystkie te toksyny. Na nieszczęście dla tych szarlatanów, i na szczęście dla ciebie, żaden lekarz nie widział nigdy tych mitycznych złogów toksycznego kału, za to wszyscy zgodnie ostrzegają, że agresywna lewatywa może doprowadzić do perforacji jelit. Inni mają jeszcze bardziej podstępne metody – niektóre tabletki oczyszczające jelita zawierają w składzie środki polimeryzujące, które zmieniają odchody w zbitą bryłę wyglądającą jak plastikowy wąż – zobaczywszy masywne gumowe 'coś’ pływające w sedesie można uwierzyć, że zakup  tabletek był w pełni uzasadniony. Takim samym szwindlem są odtruwające plastry na stopy – ciemnieją nie dlatego, że wyciągają przez pięty toksyny, po prostu pod wpływem wody zawartej w pocie ciemnieje substancja, którą nasączone są plastry.

Czy organizm nie odtruwa się sam?

Oczywiście, że tak. Gdyby toksyny namnażały się i akumulowały w naszych organizmach tak jak chcą tego piewcy detoksu, wszyscy bylibyśmy już martwi lub w stanie wymagającym pilnej interwencji medycznej. Tymczasem zdrowe ciało ma nerki, wątrobę, skórę (tak!), a nawet płuca – wszystkie te organy działają w chwili gdy to czytasz: oczyszczają twój organizm z toksyn. W gruncie rzeczy ludzki organizm jest fenomenalnie skuteczną maszyną samo-odtruwającą. Skóra – nasz największy organ – to bariera nie do przebycia dla tysięcy trujących substancji. Drogi oddechowe wyłapują szkodliwe cząstki a jelita odfiltrowują pasożyty pozwalając jednocześnie na wchłanianie substancji odżywczych do krwi.

Wątroba działa jako podstawowy filtr organizmu, równocześnie wspomaga trawienie i oczyszcza organizm z substancji toksycznych. Nerki także odfiltrowują toksyny poprzez mocz. Organy te działają w harmonii z układem odpornościowym – wszystko dla twojego zdrowia i dobrego samopoczucia.

Żeby być odtrutym, najpierw trzeba być zatrutym – a zapewne nie tak jest w twoim przypadku. Bo gdybyś była zatruta metalami ciężkimi lub pestycydami, byłabyś koszmarnie ciężko chora. Zatrucie daje bardzo konkretne symptomy, charakterystyczne dla substancji, która je wywołała, do najczęstszych należą skurcze mięśni i zaburzenia oddechu – wtedy konieczna jest chelatacja dimerkaprolem czy atropina. Wypalenie, zmęczenie nie są symptomami zatrucia. A sok nie jest lekiem.

Czy detoks lub dieta oczyszczająca mogą być szkodliwe?

Mogą – szczególnie, jeśli są bardzo restrykcyjne. Niektóre diety oczyszczające zakładają np. całkowitą eliminację istotnych składników odżywczych, jak np. białko, co może po prostu prowadzić do niedożywienia. Długotrwałe stosowanie diety sokowej może powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej (zawartości sodu i potasu). Lewatywa stosowana w innych celach niż zabieg operacyjny czy endoskopia może prowadzić do licznych powikłań a nawet zagrażającej życiu infekcji krwi (Sepsa) i perforacji ścian jelita grubego. Zamiast fundować swojemu organizmowi odtruwające tornado zrezygnuj z białego cukru i zastąp go naturalnymi słodzikami, wyeliminuj biała mąkę, wprowadź do swojej diety zdrowe tłuszcze.

Kusząca siła detoksu – spowiedź żarłoka

Nie można nie zadać sobie pytania o powodu, dla których popularność detoksu zatacza coraz szersze kręgi zyskując coraz większe grono gorących zwolenników; co pociąga ludzi tak bardzo, że są w stanie uwierzyć, że szklanka soku dokona cudu, z jakim nie radzi sobie wątroba? Odpowiedź na to pytanie jest zakorzeniona głęboko w podświadomości gatunku ludzkiego. Diety odtruwające mają wiele wspólnego z postem, popularnym we wszystkich religiach świata i praktykowanym od tysięcy lat. Z jednej strony przejadanie się rodzi poczucie winy, jest objawem niezdrowej relacji z samym sobą i jedzeniem, jednocześnie jest traktowane jako objaw słabości. Znamienne, że popularność diet odtruwających rośnie szczególnie po świętach Bożego Narodzenia, a w USA po całym długim okresie Holiday czyli 4 tygodniach od Dnia Dziękczynienia do Boxing Day – wizja szybkiego naprawienia grzesznych przewinień obżarstwa za pomocą zaledwie kilku dni sokowego detoksu jest po prostu dużo łatwiejsza niż przyjęcie na klatę faktu, że zdrowe żywienie to mądre wybory podejmowane każdego dnia, mądry wybór zdrowej żywności, a szkód wyrządzonych jedzeniem śmieci przez długie miesiące nie da się wymazać z rejestru przez kilka dni niczym grzechów całego życia jedną spowiedzią.

[1] „Olestra Could Be Antidote to Toxins„, University of Columbus Health News, 2005, http://healthnews.uc.edu/publications/findings/?/466/1576/

[2] Severe 2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD) Intoxication: Clinical and Laboratory Effects retrieved December 6th, 2006, http://www.ehponline.org/members/2001/109p865-869geusau/geusau-full.html

[3] Pełny tekst sprawozdania z badania dostępny na stronie https://www.researchgate.net/publication/269769478_Detox_diets_for_toxin_elimination_and_weight_management_A_critical_review_of_the_evidence

0.00 avg. rating (0% score) - 0 votes